Water Quality คืออะไร ?
Water Quality หรือ คุณภาพน้ำ คือการวัดลักษณะทางกายภาพ เคมี และชีวภาพของน้ำ เพื่อตรวจสอบว่าน้ำมีความสะอาดหรือเหมาะสมสำหรับการใช้งานประเภทต่าง ๆ เช่น การดื่ม การเกษตร อุตสาหกรรม หรือการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตในแหล่งน้ำ
เราตรวจวัดคุณภาพน้ำไปเพื่ออะไร ?
🗸 ตรวจสอบว่าน้ำดื่มสะอาดและปลอดภัยจากสารพิษและจุลินทรีย์ที่เป็นอันตราย
🗸 ลดความเสี่ยงจากโรคที่เกิดจากน้ำ เช่น โรคอหิวาตกโรค และโรคท้องร่วง
🗸 ป้องกันการเกิดมลพิษทางน้ำ เช่น การเน่าเสียของแหล่งน้ำ การเกิดแพลงก์ตอนบลูม (Blue-green algae)
🗸 รักษาคุณภาพน้ำให้เหมาะสมกับสิ่งมีชีวิตในน้ำ
🗸 ตรวจสอบว่าคุณภาพน้ำเหมาะสมสำหรับการชลประทานและการเลี้ยงสัตว์น้ำหรือไม่
🗸 ลดผลกระทบต่อคุณภาพผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมอาหาร เครื่องดื่ม และยา
🗸 ควบคุมการปล่อยน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม และชุมชนให้เป็นไปตามมาตรฐาน
🗸 บริหารจัดการน้ำให้มีคุณภาพดีในระยะยาว
ประเภทของการตรวจวัดคุณภาพน้ำมี 3 หมวดหลักได้แก่
1. กายภาพ
| พารามิเตอร์ | รายละเอียด |
|---|---|
| อุณหภูมิ (°C) | ส่งผลต่อการละลายออกซิเจนและสิ่งมีชีวิต |
| สี (Color) | จากสารอินทรีย์/อนินทรีย์ |
| กลิ่น | บ่งชี้น้ำเสียหรือสารเคมี |
| ความขุ่น (NTU) | อนุภาคแขวนลอยในน้ำ |
2. เคมี
| พารามิเตอร์ | รายละเอียด |
|---|---|
| ค่า pH | วัดความเป็นกรด-ด่าง (ปกติ 6.5–8.5) |
| ออกซิเจนละลายในน้ำ (DO) | ปริมาณออกซิเจนในน้ำ (ควร > 5 mg/L) |
| ความต้องการออกซิเจนทางชีวภาพ (BOD) | ออกซิเจนที่จุลินทรีย์ใช้ย่อยสารอินทรีย์ |
| ความต้องการออกซิเจนทางเคมี (COD) | ออกซิเจนที่ใช้ย่อยสารเคมีในน้ำ |
| ไนเตรต (Nitrate) | สารอาหารที่มากเกินอาจทำให้น้ำเสีย |
| ฟอสเฟต (Phosphate) | มักมาจากปุ๋ยหรือน้ำเสีย |
| แอมโมเนีย (Ammonia) | จากของเสียอินทรีย์และปุ๋ย |
| ซัลเฟต (Sulfate) | พบในน้ำธรรมชาติและน้ำเสีย |
| คลอไรด์ (Chloride) | ทำให้น้ำมีรสเค็ม |
| โลหะหนัก | สารพิษ เช่น Pb, Hg, Cd, Cr |
| สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) | สารอินทรีย์ระเหยง่ายจากโรงงาน |
3. ชีวภาพ
| พารามิเตอร์ | รายละเอียด |
|---|---|
| Total Coliform | บ่งชี้การปนเปื้อนจากสิ่งปฏิกูล |
| E. coli | ชี้การปนเปื้อนของอุจจาระในน้ำ |
| Fecal Coliform | แบคทีเรียจากอุจจาระคนหรือสัตว์ |
| เชื้อโรคในน้ำ | แบคทีเรีย ไวรัส โปรโตซัว ที่ก่อโรค |
| แพลงก์ตอนพืช | สาหร่ายที่อาจทำให้น้ำเสีย |
| แพลงก์ตอนสัตว์ | สิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ในน้ำ |